Bệnh tay chân miệng là gì có nguy hiểm không

5/5 - (22 bình chọn)

Tay chân miệng là một dịch bệnh xảy ra rất phổ biến ở Việt Nam. Hàng năm cứ đến mùa dịch, các bệnh viện lại tiếp nhận hàng nghìn ca trẻ em mắc bệnh tay chân miệng nhập viện với các mức độ khác nhau. Vậy cụ thể bệnh tay chân miệng là gì?Có nguy hiểm không? Cách điều trị bệnh tay chân miệng như thế nào?

Mục lục:

Bệnh tay chân miệng là gì

Bệnh tay chân miệng là bệnh do virus đường ruột Enterovirus 71 (EV-71) gây ra, thường xuất hiện ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi. Nguyên nhân gây bệnh do bé bị nhiễm virus EV -71 hoặc tiếp xúc với người đang nhiễm bệnh hay chạm vào những đồ vật có chứa virus.

bệnh tay chân miệng là gì

Các cấp độ của tay chân miệng?

Cấp độ 1: Ở giai đoạn khởi phát, trẻ có thể sốt cao liên tục 39, 40 độ và không đáp ứng thuốc hạ sốt, nhưng cũng có trẻ chỉ sốt nhẹ.
Cấp độ 2: Trong giai đoạn toàn phát diễn ra sau đo từ 1-2 ngày, sẽ xuất hiện những ban dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, các vết loét ở miệng khiến trẻ đau đớn, chán ăn, bỏ bú, quấy khóc nhiều.
Cấp độ 3: Nếu không có biến chứng thì sau 3-5 ngày trẻ sẽ khỏi hoàn toàn.
Cấp độ 4: Nếu có biến chứng xảy ra thì có sẽ có những dấu hiệu nguy hiểm ngay từ ngay đầu tiên hoặc ngay thứ hai như mắt lừ đừ, trẻ nôn thốc nôn tháo, co giật, run tay chân, tim đập nhanh, thở nhanh

Bệnh tay chân miệng có nguy hiểm không?

Bệnh tay chân miệng là một bệnh rất nguy hiểm, biến chứng nặng có thể dẫn đến tử vong do viêm màng nào, viêm não, phù phổi,…Điều đáng nói là một khi bệnh đã có biến chứng thì chúng có diễn tiến rất nhanh, có thể gây tử vong cho bệnh nhân trong vòng 24h.

bệnh tay chân miệng là bệnh gì

Như đã nói trên, mức độ nguy hiểm của bệnh tay chân miệng được chia thành 4 cấp độ. Ở cấp độ 1 chỉ là tình trạng mọc mụn loét ở trong khoang miệng hoặc các sang chấn trên bề mặt da. Ở cấp độ 2 bắt đầu có những biến chứng về hệ thần kinh. Ở cấp độ 3, các biên chứng về thần kinh, tim mạch, hô hấp. Ở cấp độ 4 bệnh nhân biến chứng rất nặng, khó có thể phục hồi được, dẫn đến tử vong.

Bệnh tay chân miệng có lây cho người lớn không?

Người lớn thường có hệ miễn dịch tốt hơn nhưng không phải là miễn nhiễm với bệnh tay chân miệng, vẫn có trường hợp người lớn bị tay chân miệng, tuy nhiên triệu chứng nhẹ và ít để lại biến chứng.

bệnh tay chân miệng 2

Những dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng ở người lớn bao gồm sốt nhẹ, đau họng, chán ăn và bồn chồn. Sau vài ngày sẽ xuất hiện các mụn nước mọc ở tay, chân, miệng. Các nốt mụn nước rất nhỏ dễ nhầm lẫn với phát ban hay sởi. Phụ nữ mang thai nếu mắc bệnh tay chân miệng có thể ảnh hưởng đến thai nhi nhưng tỷ lệ rất thấp.

Đa số trường hợp có thể điều trị tại nhà mà không cần nhập viện. Tuy nhiên nếu có những triệu chứng là dấu hiệu của biến chứng nguy hiểm như sốt cao trên 39 độ, khó hạ sốt, li bì, nôn ói, khó thở thì cần đến bệnh viện để khám bệnh ngay.

Người lớn nếu bị tay chân miệng nặng vẫn có thể có các biến chứng vào tim, phổi, viêm màng não nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Hiện nay chưa ghi nhận ca tử vong nào do người lớn mắc tay chân miệng.

Cách điều trị bệnh tay chân miệng tại nhà

điều trị tay chân miệng

Khi bé bị bệnh tay chân miệng ở mức độ nhẹ, mẹ có thể chữa trị cho bé tại nhà bằng cách thực hiện những lưu ý sau:

Cách ly: Việc đầu tiên cần thực hiện là cách ly trẻ bị bệnh với những trẻ khác trong nhà để tránh bệnh lây lan. Người lớn chăm sóc bé nên có sức đề kháng tốt, đeo khẩu trang y tế cho cả mình và trẻ. Tất cả quần áo vật dụng của trẻ cần được sát khuẩn bằng dung dịch sát khuẩn như cloramin B 2% hoặc luộc nước sôi. Các đồ dùng cá nhân như chén ăn cơm, ly uống nước, muỗng ăn cần được luộc nước sôi và sử dụng riêng cho từng trẻ.
Vệ sinh thân thể: Rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với bé. Tắm cho bé mỗi ngày, không nên cần kiêng tắm, kiêng gió, ủ trẻ quá kỹ khiến cho những nốt mụn nước dễ vỡ, càng làm cho bệnh thêm trầm trọng hơn.
Vệ sinh môi trường sống, phòng sinh hoạt cần trong lành, thông thoáng được lau chìu sạch sẽ.
Chế độ dinh dưỡng: cần đảm bảo cho bé ăn uống đủ chất để tăng cường sức đề kháng. Uống đủ nước để tránh ngăn ngừa tình trạng mất nước. Những đồ uống lỏng như sữa chua, sinh tố có khả năng làm dịu đau họng.
Thuốc men: Chỉ dùng paracetamol để hạ sốt và giảm đau theo đơn thuốc của bác sĩ. Vệ sinh miệng bằng dung dịch sát khuẩn để vết loét không lây lan. Tại các vị trí tổn thương da, bôi các dung dịch sát khuẩn để tránh bội nhiễm.
Theo dõi tình trạng bệnh: ngoài việc cho trẻ uống thuốc theo đơn cua bác sĩ thì cần tái khám để phát hiện sớm những diễn biến bất thường.

Trường hợp nào cần nhập viên điều trị

Bệnh tay chân miệng nhẹ có thể điều trị tại nhà nhưng nếu bệnh trở nặng có nguy cơ biến chứng rất nặng nề. Khi thấy trẻ có dấu hiệu sốt cao trên 39 độ kéo dài từ 48 giờ trở đi, mụn nhiều có dấu hiệu nặng, trẻ quấy khóc liên tục, ói nhiều, giật mình, run chân tay, đi đứng loạng choạng thì cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay.

Những món ăn tốt cho trẻ bị tay chân miệng?

Bệnh tay chân miệng do virus gây ra thì kháng sinh không có nhiều tác dụng, mà chủ yếu dựa vào sức đề kháng của cơ thể.

bệnh tay chân miệng 3

Do đó, dưới đây là 10 món ăn tốt cho trẻ bị tay chân miệng mà cha mẹ nên tham khảo:

Cháo hoặc súp loãng

Khi bị tay chân miệng, bé dễ bị đau khi nhai nuốt do có vết loét trong miệng nên hãy cho trẻ ăn cháo, súp loãng. Có thể nấu kết hợp các loại thịt, tránh cá và đồ ăn có vị tanh. Nên sử dụng củ quả như bí đỏ, đậu đỗ, khoai tây thay cho rau. Một số món như cháo lươn đậu xanh, cháo sườn bí đỏ, cháo tôm rau ngót, cháo gà hạt sen…

Sữa, sữa chua

Một trong 10 món ăn tốt cho trẻ bị tay chân miệng là uống sữa, vì điều này dễ dàng hơn ăn. Sữa chứa nhiều protein giúp trẻ mau phục hồi và cung cấp nước cho cơ thể. Bên cạnh đó, sữa chua là một thực phẩm bổ sung lợi khuẩn, giúp hệ tiêu hóa làm việc tốt hơn.

Trứng

Trứng là thực phẩm giàu protein, vitamin, chất đạm…rất tốt cho trẻ. Ăn trứng sẽ dễ hơn là nhai thức ăn khác, không khiến viêm loét ở miệng càng nghiêm trọng hoặc đau đớn.

Kem

Kem lạnh có thể giúp trẻ làm dịu các cơn đau từ những vết lở loét ở miệng. Ăn kem hoa quả sẽ giúp bổ sung các loại vitamin, nên tránh kem socola, ca cao vì chúng có thể khiến viêm loét càng nghiêm trọng hơn.

Đu đủ

Đu đủ có vị ngọt, dễ ăn, nhiều vitamin giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, nhằm hỗ trợ điều trị tốt cho trẻ bị tay chân miệng.

Nước hoa quả

Cha mẹ nên cho trẻ uống nhiều nước trái cây như cam, bưởi để bổ sung vitamin C. Nước uống dưa hấu, ca chua sẽ cung cấp nhiều vitamin A giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm lành vết thương.

Các loại đậu

Đậu xanh, đậu đỏ, đậu nành…có hàm lượng vitamin và khoáng chất cao giúp bổ sung năng lượng, tăng cường hệ miễn dịch, sức đề kháng.

Khoai tây

Là một dạng tinh bột, bao gồm vitamin C, B6, mangan, phốt pho…trong thành phần có thể dùng thay thế các loại cháo, súp

Nước dừa

Trẻ bị tay chân miệng có thể dùng nước dừa để bổ sung nước và chất điện giải cho cơ thể. Nước dừa là thức uống mát, dễ uống và có thể làm dịu các vết lở loét niêm mạc miệng.

Hải sản

Một trong 10 món ăn tốt cho trẻ bị tay chân miệng là cha mẹ nên bổ sung kẽm, một vi chất dinh dưỡng quan trọng cho con nhanh khỏi bệnh. Kẽm thường có nhiều trong hải sản như tôm, cua, cá…

Cha mẹ lưu ý rằng, trẻ bị tay chân miệng nên ăn thành nhiều bữa ăn nhỏ để tránh khiến con bị đau miệng. Không ép trẻ ăn, vì trẻ đau miệng sẽ không thể ăn một lượng thức ăn nhiều cùng lúc.

Bên cạnh đó, việc sử dụng thìa, muỗng sắc cạnh đút cho trẻ ăn có thể gây tổn thương cho trẻ. Không được dùng tay sờ nắn, gãi ngứa vì có thể khiến vết lở loét ở trẻ bị nhiễm trùng. Sau khi ăn xong, cha mẹ cần cho trẻ súc miệng, rửa sạch và lau nhẹ bằng khăn mềm.

Trẻ bị tay chân miệng không nên làm gì?

Không nên ép trẻ ăn

Trẻ bị tay chân miệng thường lười ăn uống vì bệnh có thể gây tình trạng đau đớn ở khu vực vùng miệng. Điều này khiến các bậc phụ huynh lo sợ sức khỏe và cân nặng của trẻ bị giảm sút nên cố ép con ăn.

bệnh tay chân miệng 5

Tuy nhiên, các bạn không nên ép trẻ ăn vì nó có thể hình thành tâm lý sợ ăn cho bé. Thay vào đó, bạn nên cho trẻ uống sữa hoặc ăn sữa chua để bù lại.

Không kiêng tắm rửa

Không ít cha mẹ thường cho rằng khi trẻ bị bệnh tay chân miệng thì không được cho trẻ tiếp xúc với nước, không tắm rửa. Tuy nhiên điều này là không chính xác vì điều này có thể khiến trẻ cảm thấy ngứa vùng kín vì cơ thể không được làm sạch.

Do đó, các bạn nên tắm rửa cho trẻ như bình thường bằng nước sạch mỗi ngày, nhưng chú ý nhẹ nhàng, không chà xát mạnh vào các nốt mụn nước khiến chúng bị vỡ ra.

Không nên ủ ấm quá mức

Thường khi trẻ bị bệnh, ốm sốt và cả tay chân miệng, các mẹ thường ủ ấm trẻ quá mức, không cho trẻ tiếp xúc với gió, nước… Tuy nhiên điều này là không nên vì khi trẻ bị ủ ấm quá mức sẽ ra nhiều mồ hôi hơn và có thể khiến cho tình trạng bệnh nặng hơn.

Vì vậy, cha mẹ nên cho trẻ ở nơi thông thoáng và mặc các loại đồ rộng rãi cho trẻ, không nên cho trẻ kiêng cữ quá nhiều.

Không tắm cho trẻ bằng nước lá

Có nhiều người khi con bị tay chân miệng thường làm theo các phương pháp dân gian, tìm kiếm các loại lá để về tắm rửa cho trẻ. Tuy nhiên các bạn tuyệt đối không nên áp dụng phương pháp này vì nó có thể gây bội nhiễm cho trẻ mắc bệnh.

Không ăn các loại thức ăn đặc, cay nóng

Khi trẻ bị tay chân miệng, cha mẹ cần chú ý không cho bé ăn những loại thức ăn đặc hoặc cay nóng vì nó sẽ khiến cho miệng trẻ bị đau rát, khó chịu.

Không ăn thực phẩm chua, nhiều axit

Những tổn thương ở miệng của trẻ do bệnh tay chân miệng gây ra sẽ nghiêm trọng hơn và khiến trẻ cảm thấy đau đớn hơn nếu trẻ ăn phải các loại thực phẩm chua, có chứa axit như cam, chanh… Điều này cũng có thể gây ra tâm lý sợ hãi cho trẻ, khiến trẻ bỏ ăn, sức khỏe bị suy giảm.

Không nên lạm dụng truyền nước

Truyền nước là một cách giúp giảm nhanh tình trạng sốt được nhiều người áp dụng. Tuy nhiên đối với những trẻ bị tay chân miệng, các bậc phụ huynh tuyệt đối không được lạm dụng vấn đề này.

Cách phòng bệnh chân tay miệng an toàn tại nhà

Hiện tại chưa có vacxin phòng bệnh cũng như thuốc đặc trị mà chỉ điều trị các tổn thương do các nốt mụn và hạn chế chúng phát triển lên. Vì vậy, phòng bệnh là biện pháp tốt nhất để tránh xa nhưng nguy hại khôn lường mà căn bệnh gây ra.

bệnh tay chân miệng 6

Vệ sinh thân thể sạch sẽ cho trẻ. Vệ sinh các vật dụng ăn uống đồ chơi của trẻ bằng dung dịch Cloramin B 5% vì khi chơi trẻ thường ngầm các món đồ này khiến virus dễ dàng thâm nhập vào cơ thể bé.
Rửa tay bằng xà phòng nhất là trước và sau khi nấu ăn, sau khi ăn và đi vệ sinh để bạn không trở thành tác nhân lây virus cho bé.
Ăn thức ăn đã nấu chín, không ăn đồ sống, khử khuẩn môi trường có trẻ bị bệnh.
Nếu trong nhà có người bị bệnh cần cách ly người nhà với trẻ.

Mỗi sự thay đổi của trẻ dù nhỏ nhất cũng khiến các bố mẹ lo lắng, nhưng với trường hợp bệnh nhẹ, các mẹ có thể điều trị cho bé tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ. Các dấu hiệu của bệnh tay chân miệng có thể rất giống so với các bệnh thông thường nhưng một số ít biến chứng rất nhanh. Vì vậy nếu đang trong mùa dịch mà nghi ngờ có bệnh, các mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để khám và điều trị ngay.