Tinh trùng là gì đặc điểm tính chất vai trò của tinh trùng
- Sau khi xuất tinh có cảm giác gì có quan hệ được tiếp không - 14/11/2023
- Dương vật chảy nước màu trắng đục là dấu hiệu bệnh lý gì - 26/09/2023
- Bao quy đầu bị dị ứng do đâu phải xử lý thế nào - 31/08/2023
Tinh trùng là tế bào mang thông tin di truyền, được nam giới sản xuất qua cơ quan tinh hoàn. Tìm hiểu về cấu tạo, cũng như chức năng của tinh trùng sẽ giúp anh em hiểu hơn về cơ thể. Qua đó, anh em có thể xây dựng biện pháp khoa học để cải thiện vấn đề sinh lý.
Mục lục:
Tinh trùng là gì?
Trong quá trình sinh sản hữu tính, yếu tố tiên quyết là phải có sự kết hợp thông tin di truyền giữa cá thể đực và cá thể cái, mới tạo ra được một cá thể mới. Trong số loài thực vật, động vật có hình thức sinh sản hữu tính có con người là một sinh vật bậc cao hãy cùng tìm hiểu về thông tin di truyền của cá thể đực nhé.
Tinh trùng là tế bào mang thông tin di truyền của nam giới. Khi thụ thai, nó đóng góp một nửa lượng thông tin di truyền để tạo thành hợp tử. Tinh trùng ở người là tế bào đơn bội, do tinh hoàn tạo ra. Chúng chỉ sống được trong một môi trường riêng biệt, chứa chất dinh dưỡng thiết yếu để nuôi dưỡng chúng. Đó là một loại chất nhầy mà chúng ta vẫn gọi là tinh dịch.
Cần phân biệt được khái niệm “tinh trùng” và “tinh dịch”. Cụ thể, tinh trùng là các tế bào riêng lẻ mang thông tin di truyền, được tinh hoàn sản sinh, có khả năng di động. Trong khi đó, tinh dịch là môi trường sống cho tinh trùng, là 1 loại chất nhầy trắng đục. Trong tinh dịch có nhiều chất dinh dưỡng và chất hóa học để nuôi sống tinh trùng. Ví dụ như: kali, canxi, kẽm, các axit amin tự do, axit lactic, natri, protein, fructose…
Tinh trùng được sản xuất như thế nào?
Như đã nói đến ở trên, tinh hoàn chính là bộ phận, cơ quan sản sinh tinh trùng. Theo nghiên cứu, tinh hoàn có thể tạo ra khoảng 72.000 tế bào tinh trùng trong 1 phút. Chúng bắt đầu sản sinh tinh trùng khi nam giới bước vào giai đoạn dậy thì.
Sự sản xuất tinh trùng của tinh hoàn phụ thuộc rất nhiều yếu tố. Quan trọng nhất phải kể đến hormone Testosterone. Hormone này thúc đẩy tế bào sản xuất tinh trùng. Tinh trùng thậm chí được sản xuất trọn đời, miễn là trong cơ thể anh em, lượng hormone Testosterone đầy đủ. Trong khi đó, nữ giới đến tuổi mãn kinh là trứng sẽ không được sản xuất nữa. Đây chính là sự khác biệt căn bản trong đặc trưng sinh sản của nam giới và nữ giới.
Tinh trùng có cấu tạo ra sao?
Nếu quan sát dưới kính hiển vi, sẽ thấy cấu tạo tinh trùng của nam giới có hình dạng gần giống con nòng nọc. Chúng có cấu trúc 3 phần: đầu, cổ và đuôi. Cụ thể như sau:
Phần đầu
Phần đầu tinh trùng có dạng giống giọt nước, nhưng dẹt. Bên trong đầu có bộ nhiễm sắc thể đơn bội, có thể mang nhiễm sắc thể X hoặc Y. Trong nhân tế bào ở đầu tinh trùng còn chứa túi cực, với hình dạng như đầu mũ. Đây là nơi chứa 1 loại enzyme đặc biệt, có vai trò phá hủy màng trứng để thụ tinh.
Phần cổ
Nối giữa đầu và đuôi, đặc tính linh hoạt và mềm mại, giúp tinh trùng cử động đầu dễ dàng khi bơi.
Phần đuôi
Đuôi tinh trùng cũng chia thành 3 đoạn là đoạn giữa, đoạn chính và đoạn cuối. Phần giữa to nhất để chứa ty thể, là nội quan chuyển hóa năng lượng để cung cấp cho quá trình di chuyển. Đoạn cuối của đuôi có dạng thon gọn, giúp tinh trùng quẫy đuôi và bơi nhanh, dễ dàng hơn.
Tinh trùng bình thường có những đặc điểm gì?
Tinh trùng đa phần được chứa trong ống sinh tinh, ở mào tinh chỉ có một lượng nhỏ. Tuy nhiên không có nhiều tinh trùng thích nghi và tồn tại được trong môi trường pH axit của âm đạo nữ giới. Đặc điểm của tinh trùng có màu sắc và mùi vị như sau:
Màu sắc của tinh trùng là gì
Tinh trùng lẫn vào trong tinh dịch nên khó nhận biết màu sắc cụ thể của chúng. Tuy nhiên, tinh dịch khi xuất ra thường có màu trắng đục, mang theo rất nhiều tinh trùng. Chúng sẽ lỏng dần sau 20 phút xuất tinh. Tại môi trường bên ngoài nếu tinh trùng được xuất ra ngoài không khí chúng sẽ nhanh chóng khô lại và có màu trắng đục.
Tinh trùng có mùi gì? Tinh trùng có vị gì?
Tùy thuộc vào chế độ ăn và cơ địa của mỗi người mà tinh dịch sẽ thay đổi mùi vị. Nếu nam giới nhiễm bệnh sinh lý nam khoa, tinh dịch có mùi vị tanh, hôi. Còn ở trạng thái bình thường, chúng sẽ có vị ngọt, mặn, chát tùy theo nồng độ đường, axit hoặc muối khoáng trong cơ thể nam giới.
Tinh trùng có vai trò gì đối với sinh sản?
Tinh trùng là tế bào sinh sản đực. Khi kết hợp với tế bào sinh sản cái (trứng) sẽ tạo ra hợp tử. Đây là quá trình thụ tinh. Hợp tử sẽ dần phát triển, tạo thành phôi thai hoàn chỉnh. Trong tinh dịch có một lượng tinh trùng khổng lồ, nhưng chỉ có duy nhất một tinh trùng phá vỡ được vỏ của trứng.
Tinh trùng không chỉ có vai trò tham gia quá trình thụ tinh, mà còn quyết định giới tính thai nhi. Điều này là do nữ giới chỉ sinh ra được tế bào trứng mang nhiễm sắc thể X. Trong khi nam giới lại sinh ra được 2 loại tinh trùng: X hoặc Y. Nếu tinh trùng X tiếp cận được trứng thì bé gái sẽ chào đời, mang nhiễm sắc thể XX. Ngược lại, nếu tinh trùng Y tiếp cận với trứng, thì em bé sẽ là nam giới, mang nhiễm sắc thể XY.
Như thế nào mới là tinh trùng khỏe mạnh?
Tinh trùng là “hạt giống” làm nên con bạn trong tương lai. Do đó, sở hữu những tinh trùng khỏe mạnh, chất lượng cao sẽ giúp việc thụ thai trở nên dễ dàng hơn, thai nhi cũng có sức khỏe tốt hơn.
Vậy thế nào gọi là tinh trùng khỏe mạnh? Đó chính là tinh trùng đạt chất lượng cao. Để biết tinh trùng có đạt chất lượng cao không, bạn có thể xét nghiệm tinh dịch đồ, 1 loại xét nghiệm phổ biến dành cho nam giới.
Tiêu chí phân biệt tinh trùng khỏe mạnh, có chất lượng cao trong khoa học là:
– Lượng tinh dịch mỗi lần xuất tinh đạt 2 – 5ml.
– Trong 1ml tinh dịch có: 60 – 80 triệu con tinh trùng.
– Trong 1ml tinh dịch, có số lượng tinh trùng di động được là 75%.
– Trong 1ml tinh dịch, có số tinh trùng di chuyển nhanh lớn hơn 25%.
– Trong 1ml tinh dịch, số tinh trùng không dị dạng lớn hơn 30%.
– Ngoài ra tinh dịch phải có màu trắng trong, hơi đục, không nhiễm máu hay ngả màu lạ.
Đây là những tiêu chí hàng đầu để đánh giá nam giới đang có sức khỏe tốt, với những tinh trùng đạt chuẩn hay không. Nếu không thỏa mãn những tiêu chí trên, rất có thể nam giới đã mắc bệnh tinh trùng yếu.
Tinh trùng sống được bao lâu?
Tinh trùng sống được bao lâu tùy thuộc vào môi trường mà chúng sống. Trong đó:
Tinh trùng sống được bao lâu trong đường sinh dục của nam giới?
Từ khi sinh ra, lớn lên và trưởng thành, nếu không được xuất ra ngoài thì tinh trùng sẽ tự tiêu và bị hấp thụ. Vòng đời tinh trùng có thời gian trung bình là khoảng 74 ngày.
Tinh trùng sống được bao lâu ở ngoài cơ thể?
Khi được phóng thích ra ngoài, tinh trùng sẽ tiếp xúc với môi trường, với không khí và nhiệt độ bình thường. Lúc này chúng chỉ tồn tại được từ 20 phút tới 1 tiếng.
Tinh trùng sống được bao lâu trong đường sinh dục nữ?
Với môi trường pH axit trong âm đạo, chỉ những tinh trùng khỏe mạnh nhất mới chống đỡ được và di chuyển đến tiếp cận trứng. Trong khi đó, phần nhiều tinh trùng bị chết trong nồng độ axit âm đạo. Tinh trùng chết có vai trò trung hòa môi trường axit, có như thế những con tinh trùng khỏe mới xâm nhập sâu được vào bên trong. Thông thường trong âm đạo nữ tinh trùng có thể sống được khoảng từ 3-5 ngày.
Tinh trùng sống được bao lâu trong tử cung?
Sau khi quá trình giao hợp kết thúc (mất khoảng 6 tiếng), tinh trùng khỏe đã vào được trong tử cung. Lúc này thời gian tồn tại của chúng sẽ lâu hơn, cụ thể là 12 tiếng. Sau 36 tiếng, chỉ còn ¼ số lượng tinh trùng tồn tại. Sau 3-5 ngày, dù khỏe đến đâu tinh trùng cũng không sống sót được nữa.
Nam giới có thể bắt đầu xuất tinh khi đạt đến độ tuổi nào?
Theo các nhà khoa học, trên lý thuyết, nam giới có thể sản xuất tinh trùng ngay khi hoàn tất quá trình dậy thì. Lượng tinh trùng này ổn định về cả mặt chất lượng cũng như số lượng. Khi đó, hệ sinh dục và hệ nội tiết của nam giới cũng đi vào hoạt động thành thục như người trưởng thành.
Độ tuổi bắt đầu dậy là từ 13 – 16 tuổi đối với nam giới. Cho đến năm 18 tuổi, về cơ bản khả năng sinh sản của anh em đã hoàn thiện.
Những câu hỏi phổ biến khác về tinh trùng
Các câu hỏi, thắc mắc phổ biến nhất về tinh trùng ở nam giới như:
Số lượng tinh trùng của nam giới là bao nhiêu?
Theo nghiên cứu, với sức khỏe tốt và đang trong độ tuổi sung sức, mỗi ngày nam giới có thể sản xuất đến 120 triệu tinh trùng. Phần lớn tinh trùng được lưu lại ở ống dẫn tinh, trong khi đó 1 phần nhỏ được lưu trữ ở mào tinh.
Tại ống dẫn tinh và mào tinh, tinh trùng sẽ tiếp tục phát triển khoảng 1 tháng rồi xuất ra ngoài. Đó là với người ít quan hệ tình dục. Còn nếu quan hệ tình dục với tần suất cao, tinh trùng chỉ lưu lại trong cơ thể vài ngày.
Cần bao nhiêu tinh trùng mới có thể để thụ thai?
Chỉ cần một tinh trùng tiếp cận trứng cũng đủ để khiến phụ nữ thụ thai và mang thai. Tuy nhiên, số lượng tinh trùng được xuất ra mỗi lần xuất tinh thường khá lớn. Ngoài ra, để tinh trùng tiếp xúc với trứng cũng không dễ dàng. Chỉ những “tinh binh” khỏe mạnh nhất mới có thể thành công.
Sốt cao có ảnh hưởng tới tinh trùng không?
Nếu bạn lên cơn sốt từ 38.5°C trở lên, tinh hoàn có thể ngưng sản xuất tinh trùng từ 5-6 tháng. Thực tế trong cơ thể, vẫn có 1 lượng ít tinh trùng được sản xuất, nhưng sức khỏe tinh trùng kém, số bị dị dạng cũng nhiều. Vì thế nếu vừa trải qua một đợt sốt cao, bạn không cần cố gắng có con ngay. Nam giới hãy chăm sóc cơ thể thật tốt tránh bị sốt hoặc ăn mặc quá nóng khiến tinh hoàn bị ảnh hưởng.
Khi nào tinh hoàn của nam giới ngưng sản xuất tinh trùng?
Như đã nói, tới thời kỳ mãn kinh nữ giới sẽ hết rụng trứng. Trong khi đó, đàn ông có khả năng sản xuất tinh trùng đến cuối đời. Mặc dù vậy khả năng sinh sản của nam giới giảm trong suốt tuổi trưởng thành. Nam giới bị suy giảm chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản nhưng không bị vô sinh do tuổi tác. Thực tế nam giới ở mọi lứa tuổi đều có thể có khả năng làm bố nhưng càng già thì khả năng thụ thai kém hơn và chất lượng cũng kém hơn ở lứa trẻ.
Những bệnh lý về thường gặp về tinh trùng ở nam giới
Đối với anh em nam giới, lưu ý đến các bệnh lý có thể xảy đến với “tinh binh” là việc làm cần thiết. Bởi tinh trùng rất dễ gặp các vấn đề như yếu, loãng, dị dạng, làm ảnh hưởng lớn tới chức năng. Cụ thể như sau:
Tinh trùng dị dạng
Tinh trùng dị dạng khác với tinh trùng bình thường ở chỗ bị khuyết tật, khiến chúng thiếu hoặc thừa bộ phận nào đó. Tinh trùng bình thường có đủ 3 bộ phận: đầu, cổ và đuôi. Nhưng nếu dị dạng, cấu tạo của chúng có thể là:
Dị dạng phần đầu: Đầu không giống giọt nước, mà có thể là dài, tròn hoặc bé và trông như quả lê.
Dị dạng phần cổ: trở nên dày dặn hơn, kém linh động, nên tinh trùng khó cử động đầu, dẫn đến di chuyển khó khăn. Ngoài ra, có con còn có biểu hiện gãy cổ hoặc không nguyên vẹn.
Dị dạng phần đuôi: ví dụ như xoắn đuôi, có hai đuôi… khiến cho sự di chuyển càng thêm khó khăn. Quá trình thụ thai cũng vì thế mà gặp nhiều trở ngại hơn.
Tinh trùng yếu
Tinh trùng yếu là tình trạng tinh trùng suy giảm về chất lượng. Cụ thể, nếu là tinh trùng khỏe mạnh, sau khi phóng tinh chúng có thể tồn tại từ 30 phút đến 1 tiếng. Nhưng tinh trùng yếu thì thời gian tồn tại trong môi trường bên cũng giảm, chưa được 30 phút. Trong đó không hiếm trường hợp không thể di chuyển linh hoạt hoặc hoạt động như bình thường.
Theo nghiên cứu, mỗi phút 1 nam giới khỏe mạnh có thể sinh được 70.000 con tinh trùng, và mỗi ngày đạt tới hơn 100 triệu con. Lượng tinh dịch sẽ phóng ra ở nam giới rơi vào khoảng 2ml. Nhưng nếu trong tinh dịch, lượng tinh trùng nhỏ hơn 40 triệu con thì chính là dấu hiệu tinh trùng yếu.
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới vấn đề này. Trong đó phổ biến nhất là do đời sống tình dục bất thường, thiếu chất dinh dưỡng trong cơ thể, làm chất lượng “tinh binh” sụt giảm. Ngoài ra, việc nhiễm các bệnh nam khoa cũng khiến khả năng thụ thai của tinh trùng thấp dần. Do đó, nếu mắc bệnh, anh em cần lưu ý và điều trị.
Tinh trùng loãng
Tinh trùng được đánh giá là loãng khi lúc xuất tinh, trong 1ml tinh dịch có ít hơn 60 triệu con tinh trùng. Bằng mắt thường bạn có thể nhận ra một số dấu hiệu cơ bản như:
– Tinh dịch trong suốt, không đặc sệt, chỉ hơi nhày, khác với tính chất của tinh dịch bình thường.
– Sau khi xuất tinh, lượng tinh dịch nhanh chóng hóa lỏng.
– Tinh dịch bốc mùi tanh hôi khó chịu.
Nếu nam giới không nhận biết và xử lý sớm các vấn đề về tinh trùng loãng, nguy cơ mắc các bệnh căn bệnh như di tinh, rối loạn xuất tinh… sẽ gia tăng. Đặc biệt, khi số lượng và chất lượng tinh dịch giảm có thể khiến chức năng sinh sản bị ảnh hưởng trầm trọng. Tồi tệ nhất là tình trạng người bệnh vô sinh.
Cách phòng ngừa các bệnh về tinh trùng
Không có biện pháp nào có thể phòng ngừa tinh trùng yếu hoàn toàn. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể tuân theo những lưu ý dưới đây để giảm thiểu phần nào nguy cơ mắc bệnh tinh trùng:
Duy trì cân nặng ở mức hợp lý
Hội chứng rối loạn chuyển hóa có nguy cơ dẫn đến lượng nội tiết tố nam giới testosterone suy giảm, đồng thời làm tăng hormone nội tiết nữ estrogen. Đây là tình trạng gặp nhiều ở nam giới béo phì, thừa cân. Hệ quả là nam giới dễ giảm ham muốn tình dục, giảm khả năng sản xuất tinh trùng, tăng nguy cơ rối loạn cương dương.
Chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh
Các loại thực phẩm lành mạnh nam giới nên bổ sung là rau xanh và trái cây. Chúng rất giàu chất chống oxy hóa nên sẽ cải thiện tốt sức khỏe tinh trùng.
Nam giới cũng cần hạn chế thức uống chứa cồn như bia rượu. Chúng sẽ làm nồng độ testosterone suy giảm, làm giảm lượng tinh trùng. Đồng thời nam giới cũng không nên hút thuốc.
Phòng tránh bệnh xã hội, bệnh viêm nhiễm
Các bệnh xã hội lây nhiễm qua quan hệ tình dục như giang mai, chlamydia, lậu, mụn rộp sinh dục, sùi mào gà… có khả năng gây vô sinh nam. Nam giới nên qua hệ với 1 người duy nhất, dùng bao cao su để phòng bệnh.
Tránh tình trạng stress, căng thẳng
Tinh thần căng thẳng làm hoạt động tình dục bị ảnh hưởng, khiến các nội tiết tố suy giảm. Điều này gây bất lợi cho việc sản xuất tinh trùng.
Thường xuyên vận động
Các hoạt động thể chất hợp lý, không quá sức sẽ giúp hoạt động của các chất chống oxy hóa tăng, hỗ trợ bảo vệ tinh trùng.
Cẩn trọng với độc tố
Thuốc trừ sâu, các chất độc hại, chì… tác động xấu đến tinh trùng. Khi làm việc trong môi trường độc hại, tốt nhất nam giới nên mặc quần áo, sử dụng trang bị bảo hộ, không nên để da tiếp xúc hóa chất.
Mặc quần áo thoáng mát
Nhiệt độ ở bìu tăng làm sự sản xuất tinh trùng bị tác động xấu. Vì thế nam giới nên mặc quần áo thoải mái, hạn chế xông hơi hoặc tắm nước nóng, không để laptop lên đùi hay để điện thoại trong túi quần. Điều này sẽ giúp tinh hoàn tránh bị nóng lên đột ngột.
Bài viết trên đã cung cấp những kiến thức cơ bản, thú vị nhất về tinh trùng, giúp đọc giả nắm được đặc điểm tính chất và vai trò của nó đối với sinh sản. Đồng thời bạn cũng biết phải chăm sóc cơ thể ra sao để tinh trùng và tinh hoàn luôn khỏe mạnh. Với những vấn đề bất thường phát sinh, cần thảo luận kỹ với bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và xử lý. Chỉ những bác sĩ giỏi, làm việc ở bệnh viện, phòng khám chất lượng cao mới có thể giúp anh em bảo vệ tốt sức khỏe sinh sản của mình.
